Wim B. Dubois (1929) werd geboren in een arbeidersgezin in Rotterdam-West. Verlangen naar Swier is een autobiografisch verhaal over zijn verblijf in Zuid-Limburg. Als 13-jarige werd hij tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Limburg gestuurd om aan te sterken. Hij kwam er terecht in een volstrekt andere wereld dan hij in de stad gewend was. De periode in Limburg werd onverwacht lang doordat het zuiden van Nederland in september 1944 bevrijd werd maar het westen pas in mei 1945.

Na de oorlog maakt Wim zijn lagere school af en gaat hij aan het werk als leerling-banketbakker, paardenknecht en spoeljongen. Ook werkt hij in een tuinderij, bij een varkensboer, in een wasserij tot hij zijn draai vindt in de techniek en daar verder carrière maakt. Op zijn zestigste gaat hij met de VUT waarna hij begint aan het opschrijven van zijn herinneringen aan zijn jeugd in Rotterdam en de tijd in Swier.

Wim Dubois heeft drie kinderen: twee zonen en een dochter. Zijn vrouw met wie hij meer dan zestig jaar getrouwd was, overleed in 2016. Hij woont in Waspik (Noord-Brabant).

VIJF WEKEN LANG ELKE WEEK EEN NIEUWE FOTO

over Verlangen naar Swier

12345

Foto 1: Het vakwerkhuisje in Nuth aan het begin van het voetpad naar Swier

“De rest van de tocht bleef ik naast de boer lopen, totdat we tussen een boerderij en een vakwerkhuisje een smal pad opliepen. Het was prachtig weer en erg warm. We liepen tussen goudgele korenvelden en nog nooit van mijn leven had ik zoiets moois gezien. Voor het eerst maakte ik als jongetje uit de grote stad kennis met dit grote stille, prachtige landschap. Ik waande mij in een paradijs. Dit zouden ze thuis eens moeten kunnen zien, dacht ik.”  (Verlangen naar Swier, pg. 50)

Foto 2: Wim als jongen in het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam

“Met een brancard werd ik naar de operatiekamer gereden. Mijn linkerbeen en mijn polsen werden onwrikbaar aan een bed vastgebonden. Ik werd niet onder narcose gebracht. … De opzet was een pen door mijn knieschijf te plaatsen zodat deze recht getrokken werd. Hiervoor boorde hij met een boormachine een gaatje in mijn knieschijf. De verdoving in het been hielp niet en ik gilde het uit van de pijn. … ik bleef maar schreeuwen in de hoop dat ze zouden ophouden. … Mijn gedachten waren bij mijn moeder die niet wist wat er op dat moment met mij gebeurde. Er was niemand die mij kon verdedigen tegen deze onmenselijk praktijken.” (Verlangen naar Swier, pg. 32)

Foto 3: De wei waar Wim zijn dagboekje met aantekeningen over de oorlog begroef (Swier)

“Ik besloot mijn dagboekje te begraven in de wei over de beek waar we het gras hadden gemaaid. De oorlog was voorbij en mijn gegevens waren niet meer actueel. Wanneer wist ik nog niet, maar jaren later zou ik dat wel weer eens opgraven. Met een spa, het boekje, wat leeggemaakte patroonhulzen als souvenir en een stuk wapentuig dat ik in het bietenveld had gevonden, begaf ik me onderaan de wei over de beek. Ik groef met de spa een gat van ruim één steek diep. Ik verpakte het waterdicht in een Amerikaanse gascape, een dunne opvouwbare cape die leek op een groene vuilniszak met een transparante strook om door te kijken. … Wie weet, zo fantaseerde ik, zou ik later mijn bevindingen nog eens op papier zetten als alles uit die jaren vervlogen en vergeten was.” (Verlangen naar Swier, pg 164-165)

Foto 4: de gevallenen in Wijnandsrade

“Met een oorverdovend lawaai schoten de Amerikaanse kanonnen om beurten richting Duitsland. Daarbij kwamen kringvormige rookpluimen uit de loop. Door de trillingen of misschien door de luchtdruk brak er bij Tonia op de slaapkamer een ruit en door gebrek aan glas kon deze niet worden vervangen. Een tragisch moment voltrok zich op 25 september toen een van de granaten in de loop ontplofte. Daarbij kwam een soldaat om het leven en raakten er een aantal gewond. Sommige stukken staal werden zo ver weggeslingerd dat ze bij de boeren op het land terechtkwamen.” (pg. 124-125)

Foto 5: Geheime boodschappen onder de postzegel

“Als mijn moeder een poosje niet in de keuken was en boven de bedden opmaakte, weekte ik in de keuken snel de postzegel van Tonia’s brief. Er stonden wel zes kruisjes onder de postzegel. Bij alle brieven die ik terugschreef deed ik hetzelfde. In plaats van kruisjes schreef ze ook wel eens iets anders onder de postzegel. Het gevoel van machteloosheid en het verlangen naar Tonia maakten de dagen nog langer dan ze waren.” (pg 75-76)

BN De Stem 2-4-2019 (Brabant) 

Downloaden (PDF, 661KB)

Limburger 17-4-2019

Downloaden (PDF, 204KB)

Recensie van NBD Biblion (bibliotheken)

Verlangen naar Swier : het verhaal van een Rotterdamse jongen die tijdens de oorlog naar Limburg werd
gestuurd / Wim B. Dubois. – Ermelo : Uitgeverij Anderszins, 2019. – 192 pagina’s ; 22 cm.
Het mooie van dit type verhalen is dat het zo intens duidelijk wordt hoe het leven in slechts een paar decennia totaal veranderd is. Je reist naar een onvermoed verleden, zeker met een geboren verteller als deze volslagen onbekende auteur. Hij maakt als jochie uit een eenvoudig gezin het bombardement van Rotterdam mee. Later komt hij als stads bleekneusje tijdens de vakantiemaanden terecht in Swier, een gehuchtje ten westen van Kerkrade, en moet meewerken op het land. Een fijnzinnige beschrijving van zodanige aard dat je het lezend zelf meemaakt: de sfeer in het dorpje, het boerenwerkzaamheden in deze
tijd van paard-en-wagen en zelfvoorziening, het leven in een Limburgs boerengezin, bestaande uit de boerin
(‘madam’), haar tweede echtgenoot (vroeger knecht op de boerderij) en de mooie eenzame Tonia, die – helaas! – veertien jaar ouder is dan Wim. Tussen Tonia en de auteur ontstaat een relatie die zich tijdens de vele mooie zomervakanties steeds verder ontwikkelt tot meer dan vriendschap alleen, met op de achtergrond de bezetting en vervolgens de bevrijding. Dit was (en is) het leven zelf! Zeldzaam mooie beschrijving van het leven op het platteland tijdens de jaren veertig, die zeker niet alleen voor Limburgers interessant is.
Recensent: Drs. H.H.M. Meyer

Reactie van lezer M.W. te R, ontvangen op 28-4-2019:

Wim Dubois in Limburg Centraal (L1) – incl. filmpje